Mammografia – mały krok, który może uratować życie

środa, 09 kwietnia 2025

Mammografia to jedno z najważniejszych badań w profilaktyce raka piersi. Proste, szybkie i – mimo kontrowersji – wciąż bardzo skuteczne, jeśli chodzi o wczesne wykrycie zmian nowotworowych. Ale czym dokładnie jest? Czy można mu w pełni ufać? I co, jeśli wynik nas nie uspokaja?

Zapraszam Cię do spokojnego przemyślenia tych pytań – bo ta wiedza może naprawdę chronić życie przed rakiem.

Czym jest mammografia i na czym polega?

Mammografia to badanie radiologiczne, które pozwala ocenić strukturę piersi dzięki wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego. Wykonywana jest w pozycji stojącej, każda pierś osobno jest delikatnie spłaszczana między dwoma płytkami aparatu, by uzyskać jak najbardziej szczegółowy obraz.

 Mammografia to badanie szybkie, trwa zaledwie kilka minut. Najważniejsze, by kobieta nie bała się go wykonać – nie z powodu bólu, ale z powodu strachu przed diagnozą – mówi Karolina Serwińska, lekarz radiolog z Polkowickiego Centrum Usług Zdrowotnych.

Co pokazuje mammografia?

To badanie wykrywa zmiany, których kobieta nie jest w stanie wyczuć samobadaniem:

  • guzki (nawet kilkumilimetrowe),
  • mikrozwapnienia,
  • zmiany strukturalne sugerujące ryzyko nowotworu.

Mammografia nie wykrywa jedynie nowotworów – pozwala też odróżnić zmiany łagodne od podejrzanych, co ułatwia dalszą diagnostykę. To dlatego tak ważne jest wykonywanie jej regularnie.

Czy mammografii można w 100% zaufać?

To pytanie zadaje sobie wiele kobiet – i słusznie. Mammografia jest bardzo czuła, ale nie daje 100% pewności.

Wynik może być:

  • fałszywie ujemny – nie wykryje zmiany, mimo jej istnienia,
  • fałszywie dodatni – zasugeruje zmianę, która nie jest groźna.

Zawsze powtarzam moim pacjentkom: mammografia to początek, a nie koniec ścieżki diagnostycznej. Jeśli wynik budzi wątpliwości, robimy badanie USG piersi, a czasem też biopsję – podkreśla Karolina Serwińska.

Dlatego tak ważne jest, by nie zatrzymywać się na jednym wyniku, tylko zaufać całemu procesowi diagnostycznemu.

Mammografia czy USG? A może oba?

To nie jest „albo-albo” – oba badania doskonale się uzupełniają.

  • Mammografia lepiej wykrywa mikrozwapnienia i zmiany w piersiach o budowie tłuszczowej.
  • USG piersi jest skuteczniejsze w ocenie zmian u kobiet  z przewagą gruczołowej budowy piersi i weryfikuje zmiany znalezione w mammografii.

Często lekarz radiolog łączy obie metody, by postawić dokładniejszą diagnozę. Dlatego warto słuchać specjalisty i nie bać się „dodatkowego badania”.

Czy mammografia wpływa na organizm kobiety?

Mammografia wykorzystuje niewielką dawkę promieniowania, ale jest ono bezpieczne w kontekście badań profilaktycznych.

W jakim wieku warto robić mammografię?

  • Profilaktycznie: od 45. roku życia, co 2 lata (program NFZ),
  • Wcześniej – jeśli w rodzinie występowały przypadki raka piersi lub lekarz stwierdził niepokojące objawy.

Profilaktyka czy tylko na zlecenie lekarza?

Dobre pytanie. Mammografię można wykonać profilaktycznie, bez skierowania, jeśli kobieta kwalifikuje się do programu bezpłatnych badań NFZ (kobiety 45–74 lat, co 2 lata).

W innych przypadkach:

  • lekarz zleca badanie przy podejrzeniu zmiany w badaniu fizykalnym lub USG,
  • pacjentka może wykonać je prywatnie. „na wszelki wypadek”.

Jak się zapisać na badanie?

Gmina Polkowice prowadzi program Chronię życie przed rakiem. Zapisy na badania w ramach tego programu  odbywają się cyklicznie: w marcu oraz w październiku, który jest Miesiącem Świadomości Raka Piersi, a jego symbolem jest różowa wstążeczka.  W tym roku wiosenne zapisy są już zakończone –  w marcu na badania zarejestrowało się ponad 400 kobiet.

Ale nie musisz czekać do października!

Przez cały rok zalecamy kontakt z ginekologiem lub onkologiem, do których można się dostać bez skierowania. Z tymi specjalistami możesz  podzielić się swoimi obawami i otrzymać skierowanie na mammografię piersi.

 Podsumowanie: nie bój się sprawdzać

Mammografia nie szkodzi. Nie zabiera wiele czasu. Choć nie zawsze jest badaniem komfortowym – może uratować życie – Twoje życie.
 Nie czekaj na skierowanie, jeśli czujesz, że coś jest nie tak.
Nie odkładaj badania, jeśli minęły dwa lata.
Nie licz, że „to tylko torbiel” – sprawdź.

Twoje piersi są warte uwagi. Ty jesteś warta spokoju.